Rosh Hanikra

Biały klif na granicy izraelsko-libańskiej jest równocześnie linią frontu i atrakcją turystyczną. Oficjalnie oba kraje są w stanie wojny, a wysoka skała jest doskonałym punktem obserwacyjnym na bardzo duży odcinek granicy lądowej i morskiej. Na szczycie wzgórza znajdują się wieże strażnicze, a w nich żołnierze. Jednak nic poza tym, że przejście graniczne jest tutaj nieczynne, nie wskazuje na konflikt.

Dla Izraelczyków Rosh Hanikra jest przede wszystkim miejscem, które należy pokazać gościom odwiedzającym ich kraj. Wysoki klif, zbudowany z kredowobiałej skały i ukryte wewnątrz niego groty są unikalnym miejscem w całym Izraelu.

Rosh Hanikra znana jest z przekazów historycznych. Służyła jako przejście dla karawan kupieckich wędrujących pomiędzy Libanem i Syrią a Izraelem, Egiptem i dalej Afryką. Księga Jozuego (13, 6) wspomina "Misraphot Mayim" na południe od Rosh Hanikra, jako granicę osadnictwa plemion izraelskich w tym okresie. Klif wspominany jest też w żydowskich legendach. Poprzez wieki zmieniała się jego nazwa - Arabowie nazywali go A-Nawakir (groty), później nazywany był Ras-A-Nakura. Rosh Hanikra jest hebrajską wersją tej ostatniej nazwy. Zasługę utworzenia przejścia przez Rosh Hanikra przypisuje się Aleksandrowi macedońskiemu. Rysunki pielgrzymów wędrujących do Ziemi Świętej ukazują schodkową drogę wyrzeźbioną w skale, która umożliwiała przejście tamtędy karawanom.

Rosh Hanikra jest urwiskiem składającym się z łańcucha kredowych skał, schodzących do morza tworzących w ten sposób biały filar o wysokości 70 metrów. Powierzchnia skarpy i dno morza w pobliżu plaży zostały ukształtowane w ten sam sposób Skała składa się z warstw - miękkiej i twardej kredy. W miękkiej warstwie, która znajduje się na poziomie morza i wyżej przez tysiące lat woda utworzyła jedyne w swoim rodzaju system podwodnych grot. Proces ten był bardzo długotrwały W wyniku wstrząsów tektonicznych w skale utworzyły się szczeliny i rysy, które przez tysiąclecia były powiększane i wygładzane przez wodę deszczową wnikającą w skałę. Powstałe w ten sposób mini-groty powiększało morze, którego fale jednostajnie z ogromną siłą uderzają o brzeg. Poniżej powierzchni morza znajduje się twardsza warstwa, na którą morze nanosi osad, tworząc podwodnej faunie i florze przyjazne środowisko życia.

Zarówno klif jak i same groty stanowią naturalny rezerwat dla wielu gatunków zwierząt i roślin. Można zobaczyć rozrzucone na urwisku miniaturowe drzewka, ukształtowane przez wiatr. Pomiędzy nimi rosną wielobarwne kwiaty, np. nadmorskie lilie, narcyzy i cebula morska które kwitną jesienią i w zimie, inne zaś kwiaty kwitną wczesną wiosną. Klif jest domem dla wielu gatunków ptaków śródziemnomorskich i morskich, również europejskich, które przylatują tutaj, by na tym przyjaznym brzegu spędzić zimę. Wewnątrz grot schronienie znajdują nietoperze. Najciekawszym gościem tego brzegu jest jednak żółw morski. Ten ogromny płaz wykopuje ogromny lej, gdzie składa swoje jaja i zakopuje je. Kilka tygodni później - wczesną wiosną - setki maluteńkich żółwi wydostaje się na zewnątrz i spieszy do prowadzona przez promienie księżyca w pełni.

Groty zostały udostepnione do zwiedzania w roku 1968, kiedy to zakończono budowę tunelu, który umożliwił łatwiejszy dostęp do systemu grot. Tunel budowano dwa lata. Razem z grotami ma długość 400 metrów. Jego wylot znajduje się nieznacznie nad poziomem morza. Żeby umożliwić dostanie się do wylotu tunelu zbudowano kolejkę linową, która zwozi gości ze szczytu klifu na dół. Dwa małe wagoniki kursują na zmianę w górę i w dół, podróż nimi trwa półtorej minuty, podczas której możemy oglądać klif i otaczające go morze.

Dodatkową atrakcją Rosh Hanikra jest tunel kolejowy, zbudowany przez Brytyjczyków podczas ich mandatu na tych terenach. Zdecydowano, że lepiej będzie przebić tunel przez klif, niż starać się przeprowadzić tory ponad nim. Wykuto tunel składający się z dwóch części połączonych mostem nad wejściem do głównej groty. Ma on około 200 metrów długości. Tunel stanowił odcinek linii kolejowej z Egiptu do Europy przez Izrael, Liban i Turcję, która miała ułatwić ruch wojsk brytyjskich i zaopatrzenie. Brytyjczycy wybudowali też drogę brukowaną, na której dopuszczono również ruch komercyjny i prywatny. Po wycofaniu się sił Brytyjskich teren ten przeszedł pod kontrolę Izraelską. W marcu 1948 roku podczas izraelskiej wojny o niepodległość, Palmach wysadził mosty w grotach aby udaremnić możliwość wykorzystania tunelu do inwazji przez libańską armię.

Obecnie w północnej części tunelu znajduje się sala, gdzie można oglądnąć film o grotach, a południową odnogą można spacerować.

Osobnym punktem programu wycieczek może być rejs łodzią motorową po morzu, podczas której podpływa się pod klif, żeby obejrzeć go również z tej perspektywy. Jednak bez względu na to, z której strony patrzy się na ogromne skały Rosh Hanikra robią one równie wielkie wrażenie.

Joanna Jakubowska, Izrael - Rosh Hanikra (2001)