Ogrody BAHA`I
Ogrody Bahá`i w Haifie są obecnie jedną z największych atrakcji turystycznych tego miasta. Położone na stromym stoku tarasowe ogrody rozciągają się od stóp Góry Karmel aż po jej szczyt. Prace nad budową ogrodów trwały od roku 1987. W roku 1998 udostępniono do zwiedzania część górnych tarasów a oficjalne otwarcie całości nastąpiło w maju 2001 roku.
Punktem centralnym ogrodów jest Świątynia Bába, którą otaczają tarasy w kształcie koncentrycznych kręgów. Tarasów jest w sumie 18 - 9 poniżej świątyni i 9 powyżej. Architekt, Faribuz Sahba, projekt swój uzasadnia mówiąc, że tarasy ogrodów otaczają Świątynie Bába tak samo, jak otaczamy złotem drogocenny diament. Położenie tarasów, ich linie i krzywe kierują oko prosto na centralną budowlę, czyli Świątynię Bába. Tarasy wznoszą się na wysokość 260 metrów, osiągając równocześnie długość 1 kilometra. W dół prowadzi ponad 1500 schodów.
Tarasy połączone są systemem kanałów i fontann, z których woda spływa kaskadami w dół. Ogrody ozdobione są bogato rzeźbami, a co najważniejsze bogato oświetlone. Widok kaskady świateł spływających w dół po stromym zboczu stanowi niezwykłe zjawisko.
Całym kompleksem budynków i ogrodami opiekuje się na co dzień około 600 ochotników z 55 krajów.
Wiara Bahá`i jest niezależną religią, tzn. nie jest ona sektą żadnej innej religii. Wiara Bahá`i uczy, że prawda religijna jest postępowa a nie ostateczna, że Bóg wychowuje ludzkość za pośrednictwem szeregu proroków, którzy pojawili się w biegu historii i nadal będą się objawiać, aby kierować losami ludzi. Mojżesz, Zaratustra, Budda, Chrystus, Mahomet, a teraz Bahá`u`lluáh są wymownymi przykładami owych Boskich Wychowańców, którzy głosili te same podstawowe nauki, ale również objawili prawa i zasady odpowiednie do potrzeb epoki, w której się pojawili.
Cele i zamierzenia Wiary Bahá`i zostały ujęte przez jej Strażnika - Shoghi Effendiego - następująco: "Wiara Bahá`i głosi jedność Boga, uznaje jedność swych proroków oraz wpaja zasadę jedności i całości rasy ludzkiej. Wyznaje potrzebę i nieuchronność jednoczenia się ludzkości, twierdzi, że nikomu nie uda się ostatecznie tego dokonać bez przewodnictwa przeobrażającego Ducha Bożego. Nakłada ponadto na swoich wyznawców podstawowy obowiązek niezależnego poszukiwania prawdy. Potępia wszelkie rodzaje zabobonów i uprzedzeń, oznajmia, że zamiarem religii jest nawoływanie do zgody i przyjaźni, głosi swą zasadniczą zgodność z nauką i uważa ją za główny środek uspokojenia i systematycznego postępu całej ludzkiej społeczności. Popiera zdecydowanie zasadę równości praw, możliwości i przywilejów kobiet i mężczyzn, domaga się obowiązkowej edukacji, ...zaleca związki monogamiczne i odradza rozwody. Podkreśla konieczność bezwarunkowego podporządkowania się własnemu rządowi, podnosi do rangi nabożeństwa każdą pracę wykonywaną w duchu służby, nagli do stworzenia nowego pomocniczego języka międzynarodowego lub wybrania takowego z już istniejących oraz nakreśla zarys takich instytucji, które zaprowadzą i utwierdzą powszechny pokój całej ludzkości."
Bahá`u`lláh założyciel Wiary Bahá`i został w 1868 roku zesłany do Akki. Od tamtego czasu międzynarodowe centrum tej nowej religii znajduje się na Ziemi Świętej, która stałą się głównym miejscem pielgrzymek wyznawców Bahá`i.
Miejsce spoczynku Bahá`u`llaha znajdujące się w odległości około 2 km na północ od Akki, jest dla bahaitów najświętszym miejscem na świecie. Bahá`u`llah był więźniem i zesłańcem prawie przez 40 lat swego życia. Na rozkaz szacha Persji i sułtana tureckiego zesłano go na wygnanie z Teheranu do Bagdadu, potem do Konstantynopola, Adrianopola, a wreszcie do miasta-więzienia - Akki. Zmarł w Bahji w 1892 będąc wciąż więźniem imperium osmańskiego. Pochowano go w jednym z pomieszczeń domu sąsiadującego z pokrytą czerwoną dachówką rezydencją, w której spędził ostatnie lata życia.
Świątynia Bába jest obudową dla jego grobowca. Wieńczy ją złota kopuła górująca nad Hajfą. Báb był zmarłym męczeńską śmiercią Zwiastunem Wiary Bahá`i, który ogłosił Swoje posłannictwo w 1844 r., a w roku 1850 mając 31 lat został stracony w Tabriz (Persja) za głoszenie Swej nauki. `Abdu`l-Bahá, Syn i Następca Bahá`u`llaha, sprowadził w 1909 r. szczątki Bába do Ziemi Świętej i złożył je w uprzednio przygotowanym grobowcu, który wybudował z rozkazu swojego ojca i w którym spoczywają także szczątki jego samego. Budowę obecnej górnej części budynku rozpoczęto w 1948 r., a ukończono w roku 1953. Obiekt ten łączy w sobie styl i wielkość architektury Wschodu. Wykończono go w kamieniu Chiampo sprowadzonym z Włoch i tam obrobionym. Kolumny wykonano z jednego bloku granitu Baveno. 12000 dachówek w kształcie rybich łusek pozłocono w Holandii. Mimo swego drogocennego wyglądu kosztowały tylko 1 dolara za sztukę. Koszty budowy pokryli tego obiektu, podobnie jak i innych budowli bahaickich, pokryli bahaici z całego świata. Ofiary na wspólne dzieło są składane dobrowolnie i przyjmowane są tylko od współwyznawców.
Na terenie ogrodów znajduje się również budynek z białego marmuru - Pantelikon, będący siedzibą Powszechnego Domu Sprawiedliwości, najwyższej instytucji światowej wspólnoty bahaickiej. Gmach ten stoi na wprost miejsca spoczynku Bahá`u`lláha znajdującego się po drugiej stronie zatoki i spogląda na pełne spokoju ogrody, w których znajdują się cztery grobowce z białego marmuru, wzniesione na miejscu wiecznego spoczynku kilku najbliższych członków rodziny Bahá`u`lláha. Powszechny Dom Sprawiedliwości stanowi dziewięcioosobowe gremium, którego członków wybierają wszystkie Narodowe Zgromadzenia Duchowe co pięć lat w tajnym głosowaniu. Jest on centralną instytucją koordynującą pracę bahaitów na całym świecie.
Obok znajduje się budynek Międzynarodowego Archiwum Bahá`i, ukończony w 1957 roku w pięknym jońskim stylu klasycznej architektury greckiej. W budynku tym znajduje się prywatne muzeum wartościowych dla bahaitów pamiątek i historycznych materiałów.
Wiara Bahá`i jest bardzo rozpowszechniona na świecie. Istnieje (według stanu z 1997) w 190 niezależnych krajach, 45 podległych terytoriach i zamorskich posiadłościach. Jej wyznawców można spotkać w ponad 121000 miejscach, a jej literaturę przetłumaczono na ponad 800 języków świata. Jedno z największych skupisk wyznawców Wiary Bahá`i znajduje się nadal w Iranie, gdzie od roku 1844 ponad 20000 wiernych oddało swoje życie za wiarę.
Ogrody Bahá`i w Hajfie są jedyne w swoim rodzaju. Zaprojektowano je jako równie piękne i spokojne tło dla świętych miejsc, których są bezpośrednim otoczeniem. Same ogrody oraz wazy i lampy, a także posągi orłów i pawi oraz inne obiekty upiększające ogrody nie mają żadnego religijnego znaczenia.
Joanna Jakubowska, Haifa (2001)